Pijnbestrijding met medicinale cannabis blijft controversieel: risico’s aanzienlijk groter dan medisch effect
Belgische pijnartsen waarschuwen voor te snelle maatschappelijke aanvaarding van het gebruik van cannabinoïden
De Belgian Pain Society (BPS), de Vlaamse Anesthesiologische Vereniging voor Pijnbestrijding (VAVP) en Groupe Régional Interdisciplinaire Douleur (GRID) waarschuwen samen voor het gebruik van medicinale cannabis voor de behandeling van pijn. Zij zijn het erover eens dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is omtrent de effectiviteit van cannabinoïden en wijzen op de risico’s zoals verslaving, psychose en verhoogde kans op depressie en zelfdoding bij jong volwassenen. De organisaties wijzen bovendien op de beperkte impact van medicinale cannabis, zonder zicht op de langetermijneffecten. Daarom is er volgens de verenigingen voor pijnbestrijding dringend nood aan meer onderzoek vooraleer artsen medicinale cannabis kunnen voorschrijven. Het grote publiek moet ook beter geïnformeerd worden.
De verenigingen voor pijnbestrijding waarschuwen voor de voorbarigheid over het mogelijk succes van deze geneesmiddelen in diverse media. Hierbij wordt vaak voorbijgegaan aan de grote risico’s die deze middelen inhouden. Zo krijgt het grote publiek een verkeerd beeld van cannabinoïden.
“Medicinale cannabis is vooralsnog geen wondermiddel voor pijnbestrijding. Hoewel in de media vaak het tegendeel gesuggereerd wordt, bestaat hiervoor absoluut geen voldoende wetenschappelijke onderbouwing,” aldus Dr. Van Boxem, voorzitter van VAVP.
Niet de weg opgaan van opioïden
De verenigingen voor pijnbestrijding verwijzen bij hun waarschuwing, om uiterst voorzichtig om te gaan met cannabinoïden, naar de negatieve ervaringen met opioïden. Dit zijn pijnstillende stoffen zoals morfine die vaak worden gebruikt bij pijnbestrijding. Het RIZIV communiceerde in een pas verschenen persbericht over het belang om het voorschrijven van opioïden zoveel mogelijk te vermijden bij niet-kankerpatiënten, de behandeling zo kort mogelijk te laten duren, met een zo laag mogelijke dosering en alle patiënten grondig te informeren over de verslavingsrisico’s en ongewenste effecten. Het RIZIV dringt ook aan op verder onderzoek.
“We willen vermijden dat we met de medicinale cannabis in hetzelfde straatje terecht komen als de opioïden. Hieraan zijn vandaag in de Verenigde Staten minstens 2,5 miljoen mensen verslaafd en sterven er meer mensen aan dan aan heroïnegebruik. De laatste 20 jaar zijn er meer dan 400.000 extra doden hierdoor gevallen. Bekende slachtoffers van overmatig gebruik van opioïden zijn supersterren als Prince, George Michael en Michael Jackson. Om dergelijke toestanden te vermijden met cannabinoïden zijn een kritische terughoudendheid, correcte informatie en meer onderzoek broodnodig,” aldus Dr. Leroy, voorzitter van GRID.
Wetsvoorstel is geen vrijgeleide
Begin dit jaar werd het wetsvoorstel dat de productie van cannabis voor medische doeleinden legaliseert goedgekeurd. Het enige toegelaten geneesmiddel op basis van cannabis (SativexⓇ) mag echter enkel voorgeschreven worden door een neuroloog en dit voor de therapieresistente spasticiteit in het kader van MS. Hierover zegt het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische informatie (BCFI) trouwens dat er slechts voor een beperkt aantal patiënten een klinisch significante verbetering optreedt, de effectiviteit beperkt is en de langetermijneffecten onbekend zijn.
“Er is een verkeerde perceptie ontstaan dat cannabis ook voor chronische pijn zou werken. Er is echter momenteel veel te weinig bewijs dat medicinale cannabis effectief is bij de behandeling van chronische pijn.” Dit blijkt uit een meta-analyse* van bijna 50 studies over de effectiviteit van cannabisderivaten voor pijn, wat getest werd bij bijna 10.000 patiënten.
“Bestaande studies wijzen dus op het beperkte effect van cannabinoïden op pijn. Het gebrek aan wetenschappelijke onderbouw van de werking in verhouding tot de risico’s zijn volgens ons voldoende reden om uiterst waakzaam te zijn over het gebruik van medicinale cannabis en de bevolking hierover ook correct in te lichten,” besluit Dr. Van Boxem, voorzitter van VAVP.
*Publicatie Stockings et al in ‘Pain’ – oktober 2018: systematisch overzicht en netwerkmeta-analyse van gecontroleerde en observationele studies van cannabis en cannabisderivaten voor de behandeling van chronische niet-kanker pijnen: “Het bewijs voor de effectiviteit van cannabinoïden bij de behandeling van chronische niet-kanker pijnen is zeer beperkt”, “we do not want to see a cannabis epidemic replacing that of opioids”.
